كاهش میزان هورمون ملاتونین یكی از علتهای عمده بروز بی خوابی در سالمندان است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد: تقریبا نیمی از افراد بالای 65 سال از اختلالات خواب شكایت دارند. این افراد جهت به خواب رفتن، نیازمند صرف زمان بیشتری نسبت به سایرین بوده و همچنین اغلب در نیمه‌های شب از خواب برخواسته و دیگر به خواب نمی‌روند و یا اینكه مدت زمان زیادی طول می‌كشد تا مجددا به خواب روند. علاوه بر سالمندان، اختلالات خواب در گروه‌های دیگری از جمله مسافران پروازهای هوایی، خلبانان و سایر افرادی كه بطور مداوم با تغییرات ساعات شبانه روزی در اثر مسافرتهای هوایی طولانی روبرو بوده و همچنین رانندگان، پرستاران، نگهبانان و افرادی كه عمدتا در شیفتهای كاری شبانه فعالیت دارند به وفور مشاهده می‌شود. افزایش سن و بروز تغییرات ناگهانی در ساعات خواب و بیداری، سبب اختلال تولید هورمون ملاتونین در بدن می‌شود.

اختلالات خواب می‌تواند علت بسیاری از بیماریها باشد. در حقیقت ریشه بسیاری از مشكلات و بیماریها را باید در كیفیت خواب افراد جستجو كرد. بیماریهای قلبی و عروقی، بیماریهای مغز و اعصاب مثل سكته‌های مغزی، بیماریهای غدد درون ریز مثل دیابت، بیماریهای اعصاب و روان مانند افسردگی، بیماریها و مشكلات شغلی مثل كاهش عملكرد و افزایش بروز خطا و سوانح می‌تواند متاثر از اختلالات خواب بوده یا توسط این اختلالات تشدید شود.

تحقیقات موثق علمی نشان داده‌اند: ملاتونین، تاثیراتی عالی بر بهبود كیفیت خواب دارد و به كاهش تعداد دفعات بیداری در شب و بهبود كیفیت خواب كمك می‌كند.

خواب كافی در شب دارای فوایدی از قبیل افزایش قدرت حافظه، افزایش طول عمر و تقویت سیستم ایمنی است. میزان خواب هر فرد متاثر از ساعت بیولوژیكی وی است كه بر اساس ریتم شبانه روزی، بوسیله نور خورشید تنظیم می‌شود. نور خورشید در ترشح یا عدم ترشح هورمونی به نام ملاتونین كه در تنظیم سیكل شبانه روزی بدن نقش دارد موثر است.

ملاتونین «هورمون تاریكی» نامیده می‌شود؛ چرا كه در زمان تاریكی تولید شده و حتی با مقادیر كم نور تولید آن متوقف می‌شود. این هورمون توسط غده «پینه آل» ترشح شده و در ایجاد و تنظیم ریتم خواب و بیداری در بدن نقش دارد. ساخت این هورمون بلافاصله بعد از آغاز تاریكی به اوج رسیده و سپس به تدریج در نیمه‌های شب كاهش می‌یابد. در انسان بیشترین میزان ترشح این هورمون در بین سنین 1 تا 3 سالگی است كه به تدریج با افزایش سن از میزان آن كاسته می‌شود. بطوری كه در یك فرد بالغ این میزان در مقایسه با یك كودك تا چندین برابر كاهش می‌یابد.